Gisteren (28-08-2024) was onze jaarlijkse zomerborrel van het Pakhuis en de Techniekfabriek. Het weer was top en er waren heerlijke hapjes gemaakt door de dames van het Pakhuis.
Categorie: Nieuws
Pakhuis gesloten i.v.m. vakantie
Het Pakhuis Noorderhaven en de Broodfabriek zijn gesloten van maandag 29 juli tot en met 18 augustus. Vanaf maandag 19 augustus staan wij weer voor u klaar. U kunt in de tussentijd altijd een mail versturen of onze voicemail inspreken. Wij zullen u na de vakantie zo snel mogelijk te woord staan.
Met vriendelijke groet,
Team Pakhuis.
Pakhuis gesloten donderdag 9 mei en vrijdag 10 mei
Op donderdag 9 mei (Hemelvaartsdag) en vrijdag 10 mei is het Pakhuis gesloten. Wij ontvangen u graag weer vanaf 13 mei.
Met vriendelijke groet,
Team Pakhuis
Waterstofkaart door Paul Bombeld
De Broodfabriek veranderde op maandagmorgen 12 februari 2024 tijdelijk in een tv-studio. Paul Bombeld mocht Nederland uitleggen hoe de Nationale Waterstofkaart is opgebouwd en werkt. Op deze kaart van MissieH2 staan alle waterstofprojecten in Nederland en de status waarin deze zich bevinden. in Zutphen staat de waterstoffabriek GldH2 op de kaart en in Lochem de test met 10 woningen op waterstof. https://waterstofkaart.missieh2.nl
Prinsjesdagontbijt van De Maatschappij
Afgelopen dinsdag 19 september werd het jaarlijkse prinsjesdagontbijt vanuit de Maatschappij weer in de Broodfabriek gehouden. Tijdens deze sessie was er een spreker die vertelde over de financiële status van de grote bedrijven in Nederland en was er nog een spreker die vertelde hoe je het beste zaken kon doen in Duitsland. Een interessante sessie met daarbij een prima ontbijt!
Lunch Praktijkonderwijs Zutphen
Op vrijdag 7 juli kwam het personeel van de Praktijkschool uit Zutphen lunchen bij het Pakhuis. Dit was een lunch ter afsluiting van het schooljaar. Het personeel kreeg een dank woord van de directeur en er gingen een paar collega’s weg die een speech kregen. Het was een gezellige afsluiting en namens team Pakhuis zijn wij blij dat wij de lunch voor de Praktijkschool mochten organiseren.
Bijeenkomst omgevingsvisie de Mars
Op woensdag 24-05-2023 heeft Edwin Koning (programmamanager van de gemeente Zutphen) een bijeenkomst in het Pakhuis georganiseerd over de omgevingsvisie van De Mars. Bij deze bijeenkomst werden ondernemers van bedrijventerrein de Mars uitgenodigd om hun visie en mening te geven. Dit is nodig zodat de gemeente een ruimtelijke ontwikkelingsplan kan maken. Ook werd er heerlijke soep en belegde broodjes geserveerd door de gastvrouwen van het Pakhuis.
2e Pinksterdag gesloten
Aanstaande 2e Pinksterdag (29-05-2023) is het Pakhuis gesloten. Vanaf dinsdag 30-05-2023 zijn wij weer zoals gewoonlijk geopend van 08:00 t/m 18:00. Een fijne Pinksteren gewenst namens team Pakhuis.
VNO NCW Challenge
Afgelopen maandag 20/3 en vrijdag 24/3 is VNO NCW en Circulaire Fabrieken in de Broodfabriek geweest. Leerlingen van het Saxion zijn op de maandag gekoppeld aan 3 verschillende bedrijven die met een hulpvraag zaten. Op vrijdag mochten de leerlingen hun oplossing pitchen voor een jury. Hierbij konden de leerlingen en bedrijven een onderzoek cheque van 5.000 euro winnen. Een zeer interessante en leerzame dag!
Bijeenkomst WIB in het Pakhuis
Op woensdag 11 januari zijn de dames van Women in Business bij elkaar gekomen voor een diner en lezing in het Pakhuis. Het diner is verzorgt door de Hapjesmaacker en de lezing ging over moed. Al met al was het een geslaagde bijeenkomst!
Bedrijfsuitje Pakhuis Noorderhaven
Bedrijfsuitje Pakhuis Noorderhaven
Op zondag 2 oktober hadden wij ons jaarlijkse bedrijfsuitje. Met 12 man zijn wij de binnenstad van Zutphen in gelopen om vervolgens met drie teams te starten met een escape tour. De bedoeling was om door middel van opdrachten letters te bemachtigen die uiteindelijk naar de oplossing zouden lijden. Na afloop van de escape tour zijn wij terug gekeerd naar het Pakhuis en hebben wij de dag afgesloten met een hapje en een drankje. Al met al een gemoedelijke en geslaagde dag.
De uitslagen van de teams:
1e plaats : Jan, Astrid, Ingrid en Maud escape tijd 01:39:06
2e plaats: Stefan, Aart, Sjef en Joke 01:42:29
3e plaats: Gerrit, Gerda, Marja en Daan 01:59:33
Prinsjesdagontbijt de Maatschappij
Op dinsdag ochtend 20 september is er in de Broodfabriek een prinsjesdagontbijt georganiseerd vanuit de Maatschappij uit Zutphen. Tijdens het ontbijt was Wouke van Scherrenburg te gast. Zij is politiek verslaggever en presenteerde vorig jaar voor omroep NTR de zevendelige tv-serie ‘De strijd om het Binnenhof’. Ze was te gast om te vertellen over de machtspelletjes en verantwoordelijkheden in het Binnenhof. De Maatschappij heeft niet alleen een heerlijk verzorgd ontbijt gehad maar ook een inspirerende ochtend.
Diploma uitreiking ROC Aventus
Op woensdag avond 13 juli was de diploma uitreiking van de opleiding creatieve industrie van het ROC Aventus. De docenten van de opleiding hadden de zaal nog extra leuk aangekleed en hadden voor iedere student een mooie speech. Wij wensen alle studenten een fijne zomer toe en veel succes in jullie verdere loopbaan!
Interview Jan Duits
Via onderstaande link kunt u het interview lezen over de Techniekfabriek. Jan Duits is geïnterviewd en verteld daarin hoe hij de Techniekfabriek voor zich ziet. Waarom de Techniekfabriek er moet komen en welke mensen/organisaties er aan mee gaan werken.
Bouwwerkzaamheden Techniekfabriek
in onderstaande afbeelding of link kunt u een artikel lezen over de bouwwerkzaamheden van de Techniekfabriek. Geschreven door Meike Wesselink
https://www.contactzutphen.nl/nieuws/economie/425300/voorbereiding-bouwwerkzaamheden-techniekfabriek-gestart
Techniek onderwijs
Op maandag 20 juni zijn 45 leerlingen van PO de Waaier uit Zutphen een dag naar de Techniek fabriek geweest. Tijdens deze dag kregen de leerlingen techniek lessen passend bij het techniekonderwijs. Deze onderwijsdag is medemogelijk gemaakt door de stagiaires van Daan, leerlingen van ROC Aventus, Alda en de leerkrachten en ouders van PO de Waaier. Gerda heeft hulp gehad van 2 ROC Aventus studenten om een verantwoorde lunch en tussendoortjes te maken. Al met al een goede samenwerking en een geslaagde dag!
BHV training
Afgelopen donderdag 16 juni heeft gastvrouw Maud van het Pakhuis haar BHV training gehad en haar BHV diploma behaald. Het was een leuke leerzame dag. Onthoud bij eerste hulp of calamiteiten kunt u dus terecht bij Maud.
Onthulling bouwbord Kompaan College
Het Kompaan college heeft op 25 mei het bouwbord gepresenteerd van de nieuwe locatie op de Noorderhaven. Hieronder kunt u het krantenartikel zien wat in de Stentor heeft gestaan.
Afscheid stagiair Hezron
Op dinsdag 7 juni heeft Hezron zijn allerlaatste stage dag bij het Pakhuis gehad. Hezron heeft in het Pakhuis vanuit de Praktijk school een jaar stage gelopen. Namens team Pakhuis wensen wij deze kanjer veel plezier bij zijn nieuwe stage bij Fletcher hotel Zutphen en bij zijn nieuwe opleiding kok niveau 2 op ROC Aventus.
Aandeelhoudersvergadering
Afgelopen maandag 30 mei hebben de aandeelhouders van het Pakhuis, Broodfabriek en de Techniekfabriek een vergadering gehad. Als eerste stond een diner op de planning waarnaar aansluitend de vergadering plaatsvond. Al met al een smakelijke en productieve avond.
Bijeenkomst toekomstige zonneparken Zutphen
Op dinsdag 17 mei is er in het Pakhuis een bijeenkomst georganiseerd door de gemeente Zutphen, provincie Gelderland en bureau land-id. Tijdens deze bijeenkomst konden inwoners van Zutphen hun mening ,wensen en ideeën geven over zonneparken die de gemeente graag wilt bouwen in het gebied De Overmarsch of het Zutphense Broekgebied.
Presentatie Techniekfabriek
Goed nieuws!
Er word druk gewerkt om de techniekfabriek in orde te maken en daarom is er een presentatie gemaakt om mensen inzicht te geven in waar de Techniekfabriek voor staat, wat het gaat inhouden en wie er allemaal aan zullen deelnemen. Bent u nieuwsgierig? Dan kunt u via de onderstaande link het PDF-document inzien over de Techniekfabriek.
Gemeente verkoopt Reesink Loods aan TechniekFabriek
ZUTPHEN – Wethouders Annelies de Jonge en Eva Boswinkel hebben hun handtekening gezet onder de verkoop van de Reesink Loods aan de TechniekFabriek Zutphen BV. Namens de TechniekFabriek tekenden Gerrit Kamphuis en Sjef Cobben.
Wethouder Noorderhaven Eva Boswinkel: “De Reesink Loods is een prachtig industrieel pand dat op deze wijze behouden blijft voor Noorderhaven. Met de TechniekFabriek komt er bruisend en vernieuwend onderwijs naar de wijk. Daar ben ik enthousiast over; Noorderhaven wordt zo steeds levendiger en mooier!”
Initiatiefnemers Gerrit Kamphuis en Sjef Cobben ondertekenden namens de TechniekFabriek. Kamphuis is ondernemer in duurzaamheid en Cobben werkt als deeltijdhoogleraar bij de TU Eindhoven met als vakgebied Power Quality. Zij zijn al jaren actief op het gebied van kennisdeling tussen bedrijven, onderwijs en overheden. Kamphuis: “Als initiatiefnemers van het innovatiegilde pakhuis Noorderhaven zien wij de TechniekFabriek als sluitstuk om kennisdeling te borgen en techniekonderwijs stevig neer te zetten. De rolverdeling van onderwijs en bedrijfsleven is in de TechniekFabriek op evenwichtige wijze geborgd.”
Cobben vult aan: “De TechniekFabriek is dé plaats waar vakmanschap en passie overgedragen wordt naar de jeugd met warm hart voor duurzaamheid en techniek. Hiermee is het ook een opleidingscentrum voor medewerkers van bedrijven die een rol hebben in de verduurzaming van de gebouwde omgeving zoals woningen, kantoren en bedrijven.”
Wethouder onderwijs Annelies de Jonge: “Ik ben er ontzettend trots op dat we nu deze stap hebben gezet. Het pand is er, de plannen liggen er, de initiatiefnemers zijn er klaar voor. Nog maar heel even en dan is sterk techniekonderwijs er in Zutphen! Voor iedere jongere, praktisch of theoretisch georiënteerd. En ook nog eens in een bijzonder inspirerende omgeving.”
Podcast: Het optimaliseren van de waterhuishouding
(9 december 2020) Dit kwartaal staat het thema ‘Water’ centraal bij het Cleantech Center. In deze podcast gaat Martin Snijder in gesprek met Martijn Pott, commercieel directeur IMD, over het optimaliseren van de waterhuishouding. Hoe kunnen organisaties hun bedrijfsvoering verbeteren, zodat grondstoffen, energie en water optimaal worden benut?
Cleantech Center draagt activiteiten over
Per 1 januari 2021 houdt het Cleantech Center, gevestigd in het Pakhuis Noorderhaven in Zutphen, op te bestaan in haar huidige vorm. Dit betekent niet dat er een einde komt aan alle activiteiten van het Cleantech Center. Twee doelen zijn voor het Cleantech Center altijd belangrijk geweest: kennisoverdracht en het verbinden van onderwijs en bedrijfsleven. Aventus neemt een deel van deze taken over.
Zo gaat Aventus de Werkgroep Onderwijs Cleantech verder voortzetten. Dat betekent dat de Cleantech Challenges – na het winnen van de landelijke Pro-motor Award 2020 van Katapult – als nationaal voorbeeld kunnen blijven gelden voor succesvolle publiek-private samenwerking. Bij de Cleantech Challenges worden ondernemers met een vraagstuk op het gebied van duurzaamheid gekoppeld aan studenten uit Oost-Nederland. Samen gaan ze op zoek naar een oplossing.
Op het gebied van kennisoverdracht is het Cleantech Center nog in gesprek met verschillende partijen over de voortzetting van de Innovatieontbijten en 4PM-lezingen.
Podcast: Droogte? Maak water leidend!
(26 november 2020) De nieuwste 4PM-lezing van het Cleantech Center werd een podcast. Twee grondwaterexperts en hun gastheer bogen zich over de vraag: wat te doen met de droogte? Unaniem antwoord: het landschap herinrichten met water als ordenend principe. Maar hoe doe je dat?! De podcast werd mede mogelijk gemaakt door de Cleantech Regio.
door Peter-Jan Vermeij
In de thuisbasis van het Cleantech Center, een corona-lege Broodfabriek te Zutphen, werd de 4PM-podcast opgenomen. Gastheer was André Oldenkamp, voormalig raadslid in Zutphen en onder meer werkzaam bij Waterschap Rijn en IJssel. Hij leidde het gesprek met Maarten Veldhuis, adviseur robuust watersysteem van Waterschap Vallei en Veluwe, en Perry de Louw, expert grondwatermanagement bij Deltares, gerenommeerd kennisinstituut op het gebied van water en ondergrond. Het onderwerp: de droogte waar we allemaal mee te maken hebben gehad de afgelopen drie jaar. Waar liggen de oorzaken, en wat kunnen we eraan doen?
“Wat is dat, klimaatrobuust?”
Via wat nu precies het probleem is – het zandlandschap is ingericht om zo snel mogelijk water af te voeren met verdroging tot gevolg – kwam al snel de vraag wat we ons moeten voorstellen bij ‘klimaatrobuust’. Bij het denken in oplossingen is een structurele klimaatrobuuste oplossing de strategie die de problemen in de toekomst gaat voorkomen, in plaats van nu ad hoc oplossen. Veldhuis en De Louw zijn het erover eens dat juist vanwege het watersysteem dat erop gericht is efficiënt water af te voeren, het zoeken naar een structurele klimaatrobuuste aanpak de enige werkelijk duurzame oplossing is.
Spons 10 jaar in de schuur
Veldhuis legt uit dat we zelf al 100 jaar bezig zijn om het landschap zo in te richten dat het snel en op door ons gewenste momenten water afvoert: “Vroeger hadden we veel veen, moeras, heel veel bos in het land, dat was één grote sponswerking; het water viel wel heel hard maar het ging ook heel geleidelijk door het landschap heen, en dat zijn we kwijtgeraakt.” Het afwateringssysteem dat we nu hebben is hoogdynamisch geworden, wat wil zeggen dat we anno nu of heel veel water hebben of veel te weinig. Terwijl, zo beaamt ook De Louw, het juist die geleidelijke afvoer is die ervoor zorgt dat we niet met droogte komen te zitten. “Er liggen dus grote uitdagingen in het watersysteem, maar ook in de bodem,” zegt Veldhuis. De zandbodem is op heel veel plaatsen niet meer levend, er zit te weinig organische stofgehalte in, te weinig lucht en hij is vaak dichtgereden…, de grond kan dus geen water meer opvangen en het ook niet meer vasthouden. Deze sponswerking is te vergelijken met een huis, tuin en keuken spons: bij dagelijks gebruik loopt hij vol en gaat hij lekken, maar laat je die spons tien jaar in de schuur liggen dan loopt het water er zo af. “Dat is in een notendop onze zandgrond,” aldus Veldhuis.
Klimaatverandering legt de urgentie bloot
Bij de vraag van Oldenkamp waarom we dat dan juist nu jaarlijks beleven steekt de klimaatverandering de kop op. De Louw: “De voorspellingen zijn dat er op jaarbasis meer water gaat vallen, maar wel in de winter, terwijl we juist in de zomer minder water krijgen, en dat gaat ook nog eens meer verdampen.” Daarnaast spelen fundamentele veranderingen zoals dat de Rijn bezig is van een gletsjerrivier (smeltwater in de zomer) een regenrivier te worden een belangrijke rol. Om in de toekomst beter bestand te zijn tegen drogere zomers en frequentere extreme droogte, zullen we “het hele ontwateringssysteem moeten aanpakken, tot in de haarvaten,” aldus De Louw.
Is het mogelijk?
Oldenkamp legt voor dat het geen gemakkelijke opgave zal zijn om tot zo’n klimaatrobuuste herinrichting te komen, vanwege alle functies die water in het landschap heeft. De industrie wil water, burgers vragen drinkwater, de landbouw irrigatiewater, enzovoort. En daarnaast, behalve water spelen in het landschap ook vraagstukken als stikstof, het feit dat we naar een circulaire economie toe moeten. Veldhuis en De Louw zijn voorstanders van een natuurlijke oplossing, met andere woorden, de sponswerking van weleer in ere herstellen en het landschap zelf het werk weer laten doen. Maar, vraagt Oldenkamp zich af, is dat wel mogelijk met alle belangen en eisen die aan de huidige landschapsinrichting hangen?
‘Samen’ is de sleutel
Van de politiek wordt gevraagd scherpere keuzes te maken en strengere beslissingen te nemen, van de boeren veranderbereidheid, van de burgers meer bewustzijn en veranderingen in gebruik en koopgedrag. Het antwoord op de vraag omvat veel factoren. Maar, het kernwoord is ‘samen’. Met alle betrokken partijen in een gebied de verschillende opgaves bij elkaar vatten en naar oplossingen kijken met een open blik en veranderbereidheid – dat is de weg die De Louw en Veldhuis voor zich zien. Dat is wat nodig is om tot klimaatrobuuste oplossingen te komen. En, zo stelt Veldhuis, juist als je het zo aanpakt zie je dat de dingen met elkaar in verband staan. De Louw vult aan: “Een robuust watersysteem helpt bij de stikstofproblematiek en een fijne leefomgeving heeft daar ook weer mee te maken.”
Luister en denk mee
Over het hoe en waarom van dit alles hoor je veel meer in deze podcast, die je ook wel kan beluisteren als een herijkpunt op weg naar die klimaatrobuuste oplossingen die we zo hard nodig gaan hebben in de toekomst. Er is genoeg ruimte voor goede ideeën en inzichten. Ook uit dit gesprek blijkt dat ieder zo zijn expertise heeft als het over water en de bodem gaat. Al die expertises bij elkaar moeten het verschil gaan maken, samen. Dit kan dan ook niet anders eindigen dan met een to be continued…
De podcast ‘Drie jaar op rij te droog! Wat gaan we eraan doen?’ werd georganiseerd door het Cleantech Center in samenwerking met de Cleantech Regio en is de vijfde van een serie kwartaallezingen over actuele Cleantech onderwerpen.
Podcast: Kansen van de IJssel
(29 oktober 2020) Dit kwartaal staat het thema ‘Water’ centraal bij het Cleantech Center. In deze podcast gaat Martin Snijder in gesprek met Jan Dijkman (FOR-consult) over de droogte en vernatting van het landschap.
Wat zijn de gevolgen voor onze regionale ecologie en economie? Wat betekent het voor Hanzestad Zutphen? Kunnen we de IJssel gebruiken als ‘slimme duurzame slagader’?
‘Oog voor iedere aangesloten MKB’er’
Dit interview met Martin Snijder is onderdeel van een reeks portretten door Katapult van publiek private samenwerkingen (pps) die koploper zijn in het bereiken van én bovendien meerwaarde bieden voor mkb-bedrijven. Zie voor alle portretten de website van Katapult. Martin Snijder is relatiemanager bij ROC Aventus en coördinator van het Cleantech Center, duurzaam innovatiecentrum van en voor Oost-Nederland.
Het Cleantech Center is een publiek-private samenwerking. Wat doen jullie, kort gezegd?
“We brengen ondernemers, onderwijs en overheid bij elkaar en realiseren concrete businesscases voor toepassing van schone en duurzame technologieën. Met als doel minder afval, minder CO2-emissies , een bijdrage aan een circulaire wereld en meer arbeidsplaatsen. Specifiek in termen van de human capital agenda: we interesseren jonge mensen voor techniek en binden ze aan de regio Apeldoorn-Deventer-Zutphen. Dat doen we met behulp van competities, challenges en het organiseren van kennissessies.”
Waarom zou ik als mkb’er meedoen?
“Het technisch georiënteerd mkb, zeker het kleinbedrijf, heeft een uitdaging om voldoende geschoold technisch personeel te vinden. Via ons vind je een oplossing voor je duurzaamheidsvraagstuk én kom je in contact met studenten van mbo, hbo en wo.”
Hoe maak je als PPS het verschil?
“Met goed relatiemanagement, dat is belangrijk om te zorgen dat partijen tot resultaten komen. Iedereen voelt de waan van de dag, maar tegelijkertijd zijn we een commitment aangegaan, een gezamenlijke verantwoordelijkheid die we moeten waarmaken. Als coördinator van de PPS ben ik de schakel naar zowel de ondernemer als het onderwijs. Als de ondernemer een vraagstuk inbrengt, wordt dat door één of twee onderwijspartijen samen geadopteerd. Ik zorg dan dat goed wordt vastgelegd wat dat inhoudt: wat spreken we af over de voorwaarden, het proces en het resultaat? Ook tijdens het proces blijf ik vragen stellen: hoe staat het ervoor, klopt de planning nog? Dat moet je continu in de gaten houden.”
Wat is het lastigst bij publiek-private samenwerking?
“Ik hamer altijd op coördinatie. Daar zit de kwetsbaarheid. Ook heb je voor succesvolle samenwerking iemand nodig die de lokale en regionale situatie goed in beeld heeft: hoe lopen de strategische lijnen?”
Wat is belangrijk in het opbouwen van relaties met het mkb?
“Het begint met verkennen (wat zit er in mijn regio, wat doen bedrijven?), dan wordt het herkennen (de mkb’er die denkt: hé, ik heb dat eerder gehoord of gezien), daarna kennen (ik ken jou, ik bel je op) en erkennen (we zijn van elkaar afhankelijk). Dat staat of valt met relatiemanagement. Persoonlijk contact houden, laten zien dat je geloofwaardig bent. Je afspraken nakomen en eerlijk zijn. Nee is ook een antwoord.”
Wat vraagt dit van de mensen achter de PPS?
“Dat zij enthousiast zijn en erin geloven. Een PPS tot bloei brengen is echt een persoonlijke opgave. Je moet jezelf committeren aan datgene waar je voor staat.”
Tip
“Wil je in je regio dynamiek creëren, heb dan oog voor iedereen die bij de PPS is aangesloten. Houd goed in de gaten of er politiek ook nog iets speelt, zodat je makkelijk kan participeren. Ken de netwerkverenigingen van ondernemers en leg daar goed je oor te luisteren.”
Meedoen aan een challenge?
Heeft jouw bedrijf een vraagstuk op het gebied van duurzame technologie? Het Cleantech Center koppelt scholieren en studenten uit Oost-Nederland aan bedrijven en gaat voor jouw bedrijf op zoek naar de perfecte match. Meedoen?
Podcast Innovatieontbijt Landbouwplastic
Aspergeboeren komen nauwelijks van hun oude landbouwfolie af door de hoeveelheid aanhangend zand. Recyclers kunnen dit zand niet handelen in hun waslijn. En doordat de folie om stangen gewikkeld zit, is het niet te shredderen. Dit probleem is Europabreed.
In deze podcast gaat Martin Snijder in gesprek met Gerard Weernink, directeur Clear Polymers over een door hen ontwikkelde unieke lokale verwerkingsmethode.
Cleantech webinar zet plastic-discussie op scherp
Bij de media en onder het grote publiek leeft nog steeds de vraag of plastic recyclen wel zinvol is. Tijdens de webinar ‘Plastic recycling onder druk’ van het Cleantech Center werd duidelijk dat dit al lang niet meer de vraag mag zijn. Met wereldwijd acht procent plastic afval dat gerecycled wordt, vormt onze plasticconsumptie nog steeds een direct gevaar voor de aarde. De vraag is niet ‘of’ maar ‘hoe’. En de boodschap is: ‘Liever gisteren dan vandaag’.
door Peter-Jan Vermeij
Plastic recycling onder druk
De plastic soep en wekelijkse plasticinzameling bij iedereen thuis maken van plastic een hot item. Programma’s en berichten die de zin van het recyclen zwart/wit maken buitelen over elkaar heen. Intussen is de olieprijs zo laag dat producten van gerecycled plastic het afleggen tegen die van nieuw plastic. Aan de politieke kant worden regels en blokkades opgeworpen die een versnelling in de ontwikkeling van plastic recycling in de weg staan of juist de kwaliteit uithollen. Uit de webinar van het Cleantech Center, met drie experts uit de plastic praktijk, blijkt klip en klaar: niet één van die realiteiten kan een reden zijn om plastic recycling dan maar van ons af te schuiven.
Op naar de toekomst
‘Integendeel,’ zo stelde Freek Bakker van SUEZ Nederland, ‘Als we echt naar een realiteit toe willen waarin we veel minder of geen grondstoffen meer gebruiken, dan moeten we juist versnellen op het gebied van plastic recycling.’ Mede-panelleden Michiel Westerhoff van regionale afvalinzamelaar Circulus-Berkel en CirkelWaarde, en Gerard Boschman, expert in kunststoftechnologie bij Polymer Science Park, beaamden dit hartgrondig. Uit de presentatie van Bakker en de daaropvolgende discussie met vragen uit het publiek, bleek dat juist een genuanceerde beeldvorming nodig is om de bereidheid anders te gaan denken en handelen rondom plastic aan te wakkeren – en dit bij iedereen: consumenten, producenten, verpakkers, recyclingbedrijven, onderzoekers en opleiders.
Gaat dat zien
De webinar ‘Plastic recycling onder druk’ is terug te zien bovenaan in dit artikel. Ontdek zelf hoe de werkelijke stand van zaken is rondom plastic-recycling, en bepaal dan wat jij kan doen om je steentje bij te dragen. ‘Het begint toch bij jezelf’ antwoordde Bakker op een vraag over plastic afval elders in de wereld. En dat geldt voor ons allemaal.
Donderdag 25 juni 2020 sprak Freek Bakker, Director Value Chain Plastics bij SUEZ Nederland, over plastic recycling en de dilemma’s op weg naar een circulaire economie. Deze lezing, de vierde in de serie kwartaallezingen over actuele onderwerpen met betrekking tot het thema Cleantech, vond dit keer plaats in de vorm van een webinar. Aansluitend vond een paneldiscussie plaats, met aan tafel – naast Freek Bakker – twee regionale experts op het gebied van plastic recycling: Michiel Westerhoff, Circulus-Berkel/CirkelWaarde en Gerard Boschman, Polymer Science Park, Zwolle. De webinar ‘Plastic recycling onder druk’ werd georganiseerd door het Cleantech Center in samenwerking met de Cleantech Regio.
LONGREAD: Cleantech webinar zet plastic-discussie op scherp
Bij de media en onder het grote publiek leeft nog steeds de vraag of plastic recyclen wel zinvol is. Tijdens het 4PM webinar ‘Plastic recycling onder druk’ van het Cleantech Center werd duidelijk dat dit al lang niet meer de vraag kan zijn. Met mondiaal acht procent plasticafval dat wordt gerecycled, vormt onze plasticconsumptie nog steeds een direct gevaar voor de aarde. De vraag is niet ‘of’ maar ‘hoe’. En de boodschap is: ‘Liever gisteren dan vandaag!’.
Plastic recycling onder druk
De tot de verbeelding sprekende plastic soep en de wekelijkse inzameling bij iedereen thuis maken van plastic afval een tastbaar en hot item. Op de dag van deze 4PM editie – 25 juni 2020 – werd bekend dat Nederland vanaf volgend jaar allerlei soorten wegwerpplastic gaat verbieden, in het kader van de Europese strijd tegen zwerfplastic. Intussen buitelen media over elkaar heen om de zin en onzin van het recyclen zo zwart/wit mogelijk uit te venten, wat de beeldvorming bij consumenten negatief beïnvloedt. Daar komt bij dat de olieprijs zo laag is dat producten van gerecycled plastic het prijstechnisch afleggen tegen die van nieuw plastic. Aan de politieke kant worden ook regels en blokkades opgeworpen die een versnelling in de ontwikkeling van plasticrecycling in de weg staan, of juist de kwaliteit van recyclaat dreigen uit te hollen. En de technische uitvoering van het inzamelen, sorteren en recyclen vraagt om investeringen die we niet zomaar bereid zijn te maken.
De druk is hoog, zoveel is duidelijk. Tijd voor een frisse en genuanceerde blik op dit urgente onderwerp, dat één van de grote uitdagingen vormt voor onze betere toekomst en de ontwikkeling van de circulaire economie.
Webinar Cleantech Center
In de als studio ingerichte Broodfabriek te Zutphen ontving presentator Martin Snijder (coördinator Cleantech Center) drie experts uit de plastic afval praktijk: Freek Bakker van SUEZ Nederland, Michiel Westerhoff van regionale afvalinzamelaar Circulus-Berkel en CirkelWaarde, en Gerard Boschman, expert in kunststoftechnologie bij het Polymer Science Park. Zij belichtten en bediscussieerden de actuele stand van zaken. Via de chatfunctie konden toeschouwers live vragen voorleggen. Snijder gebruikte deze actieve inbreng van het publiek om met de panelleden nieuwe deelonderwerpen te bespreken.
Versnellen in bewustwording, ontwikkeling en investering
Bakker was de keynote speaker van het webinar. Hij trapte de uitzending af met een presentatie over hoe SUEZ Nederland de hoge druk op plastic recycling te lijf gaat. SUEZ opereert wereldwijd op het gebied van afvalbeheer. Middels een bondig en helder verhaal deed hij uit de doeken wat de huidige complicaties rond plasticrecycling zijn en wat nodig is. Naast de zwaar weer berichten liet hij ook zien wat het potentieel van plasticrecycling is. “Als we echt naar een realiteit toe willen waarin we veel minder of geen grondstoffen meer gebruiken, dan moeten we juist versnellen op het gebied van plastic recycling”, was zijn boodschap.
Gecompliceerde ketens
Het doel van plastic recycling is plastic als grondstof voor plastic gebruiken, zodat we geen nieuwe grondstoffen uit de aarde hoeven te gebruiken. De uitdaging is om alle betrokkenen van de noodzaak te doordringen en positief te stimuleren om mee te doen. Bakker gaf het voorbeeld van de succesvolle manier waarop plastic wasmiddelenflessen worden omgezet in gerecyclede plastic wasmiddelenflessen. De keten die hij daarbij toonde bestaat uit een kleine twintig schakels die allemaal hun inbreng hebben om deze vorm van plastic recycling mogelijk te maken. Producenten, verpakkers, consumenten, inzamelaars, recyclingbedrijven, onderzoekers en opleiders, politici en beleidsmakers – iedereen moet meedoen als we het potentiële succes van plasticrecycling optimaal willen gaan benutten.
Publieksvragen
Nog voor de uitzending goed en wel begonnen was kwamen de eerste vragen via de chat al binnen, wat de urgentie van het onderwerp nog eens onderstreepte. Een veel terugkerende vraag betrof de rol van de overheid bij het stimuleren van de plastic recycling ketens. De 13-jarige Justus van het Zutphense Walhallab vroeg zich af of er geen belasting op nieuw plastic gezet kan worden. Iemand anders opperde of het wellicht beter zou zijn om het gebruik van gerecycled materiaal verplicht te stellen. Een kwestie die het publiek ook bezig hield was het publiek zelf, de grote massa aan consumenten. Hoe motiveer je mensen om betrokken te zijn en blijven bij plastic recycling? Ook kwam het onderwerp ‘zwart plastic’ voorbij, waarover veel wilde verhalen de ronde doen.
Paneldiscussie
Uit het gesprek dat volgde op het verhaal van Bakker bleek dat de panelleden de geschetste situatie in hun eigen praktijk dagelijks ondervinden. Zo vulde Boschman aan dat de diversiteit in plastics waar producten van gemaakt worden hoog is en onderzoek naar hoe die diversiteit terug te brengen tot homogene productiestromen voor recyclaat broodnodig. Op het gebied van plastic sortering kan nog veel gewonnen worden. “Omdat dit de kosten verhoogt is het ook nodig om te kijken naar alternatieve verdienmodellen”, aldus Boschman.
Westerhoff bracht onder meer in dat aan de productie kant ook nog doorlopend nieuwe plastics worden uitgevonden en toegepast, waarvan nu nog helemaal niet bekend is hoe die te recyclen zullen zijn. Die diversiteit blijkt aan de inzamelingskant niet te scheiden. Daar komt bij, zo vulde Bakker aan, dat veel gemeenten nog een eigen inzamelsysteem hebben. Een meer uniforme en eenduidige inzameling zou de plasticrecycling ten goede komen, zo stelde hij.
Er werd verschillend gedacht over bijvoorbeeld de (financiële) prikkels die nodig zijn om tot betere resultaten te komen. Wel waren de panelleden het er over eens dat het simplificeren van de schakels in plasticketens prioriteit heeft; zowel aan de productiekant, als bij de inzameling, als bij de verwerking tot recyclaat, en zonder in te leveren op de kwaliteit van het eindproduct. Daarnaast staat bewustwording bij consumenten hoog op de agenda. Voor de consument is een plastic verpakking een plastic verpakking, maar voor de recyclingindustrie hebben een plastic zakje, een vleesbakje, een tandenborstel of een petfles allemaal een andere chemische samenstelling. Over plastic moet een eerlijk en genuanceerd verhaal worden verteld om mensen mee te krijgen, was de consensus.
Veranderende wereld
In dit kader ontkrachtte Bakker nog de mythe dat zwart plastic niet te recyclen zou zijn. Ook zwart plastic wordt, afhankelijk van het gebruikte pigment en de mix van plastics, gesorteerd en hergebruikt. “Maar”, zo stelde hij, “het is wel van belang de sorteermogelijkheden voor zwart plastic te blijven verfijnen, en om aan de ontwerpkant te kijken of producten en verpakkingen ook anders kunnen worden gemaakt.” Westerhoff beaamde dit en stelde dat de wereld waarin de producent zich niet bekommert om wat zijn product uiteindelijk voor afval oplevert de afgelopen vijf jaar heel snel is veranderd: “Ook in de opleiding tot verpakkingstechnoloog leer je nu iets over wat er moet gebeuren met het afval.” En dat is broodnodig ook, want, zo vulde Westerhoff aan: “Als we de zeeën nog enigszins willen redden en het land overeind willen houden, moeten we echt radicaal anders met plastics omgaan.”
Gaat dat zien
In een uur tijd passeerde zo een grote diversiteit aan deelonderwerpen rond plastic afval de revue, teveel om hier allemaal te bespreken. Tegelijk werd duidelijk dat het onderwerp veel genuanceerder is dan we doorgaans voorgeschoteld krijgen en dat het veel urgenter is dan we al dachten te weten. Het webinar is in het filmpje bovenaan dit artikel terug te zien.
Ontdek zelf hoe de werkelijke stand van zaken is rondom plastic-recycling, en bepaal dan wat jij kan doen om je steentje bij te dragen. Op een vraag over hoe elders in de wereld met plastic afval wordt omgegaan antwoordde Bakker: “Het begint toch bij jezelf.” En dat geldt voor ons allemaal.
Bushokje van de toekomst wint Cleantech Battle 2020
Een team van zeven studenten van de HAN University of Applied Sciences heeft met hun ‘circulaire, modulaire, biobased abri’ de Cleantech Battle 2020 gewonnen. Op 18 juni pitchten vijf studententeams uit Oost-Nederland hun innovatieve ideeën op het gebied van duurzame technologie. De Cleantech Battle is een initiatief van het Cleantech Center in Zutphen en was dit jaar via een livestream te volgen.
door Peter-Jan Vermeij
Totaalvernieuwing voor wachten op de bus
Een ‘circulaire, modulaire, biobased abri’ is een geheel opnieuw uitgevonden bushokje dat duurzaam, circulair, milieuvriendelijk, toekomstbestendig, multi-inzetbaar én hufterproof is. HAN-studenten Lieke Ouwerkerk, Marlies van Gemert, Simon van der Bas, Bruce Wulterkens, Stef Janssen, Bastiaan Smit en Jesse Brinkhuis sleepten met hun project de eerste prijs van 3000 euro in de wacht. De jury roemde het totaalconcept en de brede toepasbaarheid in Nederland. En zij waren duidelijk niet de enigen, want vanaf oktober is de abri al geen toekomstmuziek meer: dan wordt het eerste exemplaar onthuld op een busroute nabij Utrecht.
Biobased binder en kaartspel
De tweede prijs ging naar Kylian Potgieter, Joep Gerber, Heidi van der Mel, Sharon Roukens en Joep Spit van de Saxion University of Applied Sciences. Hun ‘biobased binder’-onderzoek leverde een biologisch te produceren bindmiddel op, dat het gebruik van industriële lijm in houtconstructies kan gaan vervangen. “De brede toepasbaarheid in de bouw is een tweede plaats waard, juist omdat daar duurzame innovatie hoognodig is”, aldus de jury. Op de derde plaats eindigde Tim de Ruiter van de Universiteit Twente. Hij bedacht en ontwierp een speciaal kaartspel met scherpe duurzaamheidsvragen dat je kan leren schijnbare duurzaamheid van echte te onderscheiden. Voor vrijwel iedereen die een duurzaam of circulair project begint een must have tegen valse aannames en verwachtingen.
7e Cleantech Battle
Het Cleantech Center Zutphen organiseerde de Battle voor de zevende keer, samen met de Cleantech Regio. Bedrijven kunnen hun vragen op het gebied van duurzame technologie aan het Cleantech Center voorleggen. Deze worden dan als Cleantech Challenges uitgezet bij verschillende onderwijsinstellingen in Oost-Nederland (MBO, HBO en WO). In de jaarlijkse Cleantech Battle strijden de beste ideeën om de hoofdprijs.
Podcast Innovatieontbijt Afvalstromen
Hoe staat het nu met de afvalstromen? Is de coronacrisis een game-changer? Bij het Recycleplein van Circulus-Berkel in Apeldoorn spraken we met met Mario Roelofs, Unitleider Grondstoffen Circulus-Berkel en Michiel Westerhoff, programmamanager bij CirkelWaarde.
Isendoorn College wint Cleantech Talent Award 2020
De Cleantech Talent Award is dit jaar gewonnen door Femmy Neumann en Nathalie Roeterdink uit 6 vwo van het Isendoorn College in Warnsveld. Hun idee om een makkelijk en goedkoop te produceren waterfilter te ontwikkelen uit een overvloedig voorradige kleiafzetting werd door de jury bekroond met de hoofdprijs van 500 euro.
door Peter-Jan Vermeij
Voor het derde jaar op rij organiseerde het Cleantech
Center in Zutphen in samenwerking met de Cleantech Regio de Talent Award. Net
als vorig jaar vond de finale plaats in de Broodfabriek te Zutphen. Die zat
deze keer alleen niet tot de nok toe vol met scholieren, docenten en
belangstellende ondernemers, maar met apparatuur. Vanwege de geldende coronaregels
was er geen publiek, maar werd de finale live uitgezonden via de website van het
Cleantech Center.
Virtuele finale
Vijf scholierenteams uit het Voortgezet Onderwijs in Oost-Nederland werden op woensdag 22 april 2020 via een liveverbinding met de jury ondervraagd over hun inzendingen. Die inzendingen werden aan het publiek getoond door zelfgemaakte korte filmpjes. De presentatie was in handen van Martin Snijder, onderwijscoördinator van het Cleantech Center, die de online vaart er goed in hield. Hij werd gefilmd naast een scherm met daarop helder in beeld de inbellende deelnemers en juryleden. Het toekijkende publiek kon via een live chatverbinding vragen stellen over de projecten.
Download de Climeat-app
Op de derde plaats eindigden Emilie Velders en Yu Xin Wu van het Baudartius College (6 vwo) met de door henzelf ontwikkelde Climeat-app. Dit is een nu al in de Playstore verkrijgbare app die middels een unieke combinatie van metingen direct je CO2-footprint in beeld brengt. Bijvoorbeeld kan de app je voorrekenen dat de CO2-uitstoot nodig voor een hamburgermaaltijd gelijk staat aan 7,33 uur douchen of 22,4 km autorijden. Emilie en Yu Xin kwamen op het idee toen ze hun eigen ietwat bourgondische vleesinname onderzochten in het kader van duurzaamheid. De jury was vooral gecharmeerd van de aansluiting bij de tijdgeest en de ingenieuze combinatie van al bestaande apps en technologie.
Energie terwijl u loopt
De tweede prijs ging naar het prototype van een sneaker die energie kan opwekken. Bedenkers Lennart Oosterholt en Jorne Kempenaers, ook uit 6 vwo van het Isendoorn, werden door de jury geroemd als “uitvinders in de dop”. Er waren zeker kritische vragen, onder meer over de manier waarop de energie uit de hiel van de schoen bij de gebruiker terecht moest komen en over de geringe hoeveelheid door hun prototype opgewekte energie. Lennart en Jorne wezen erop dat met een groter budget (de hoofdprijs bijvoorbeeld) hun ontwerp kon worden verfijnd en geoptimaliseerd. Ze knoopten alvast in hun oren dat een van de juryleden connecties had bij een wereldwijd bekend sneakermerk.
Over de waarde van technologie
Naast de winnaars deden nog twee andere teams mee. Vera von Pickartz uit de 6e van het Gymnasium Apeldoorn presenteerde een onderzoek naar duurzame drinkwaterfilters voor het door orkaan Idai getroffen Mozambique. Haar project was vooral ook bedoeld om onder de aandacht te brengen dat geweldige technologie niks waard is zolang er niet adequaat samengewerkt wordt om het optimaal in te zetten. Vier leerlingen uit 5 havo van het Veluws College Walterbosch onderzochten de verduurzaming van de energiehuishouding in zwembaden. Ook de techniek die Daniëla Lukic, Ruben Hoogland, Daan Bijsterbosch en Twan Peters aandroegen bestaat al, maar wordt nauwelijks ingezet. Het onderzoek van de scholieren wees onder meer uit dat de vrees voor een lange terugverdientijd onterecht is.
De jury
“Dit was geen makkelijke taak” stelde juryvoorzitter Annelies de Jonge, wethouder van de Gemeente Zutphen, met onder meer onderwijs, jeugd en leefomgeving in haar takenpakket. Verder bestond de driekoppige jury uit Marc van Gerrevink, Recycling Engineer, specialist circulaire economie en DGA van recyclebedrijf Van Gerrevink BV te Apeldoorn en Norbert van Niel, Projectleider/Calculator bij Van Niel Installatietechniek in Twello. Behalve voor de drie winnaars spraken ze ook uitdrukkelijk hun waardering uit voor de projecten van andere deelnemers. Zo kon de meer filosofische insteek van het project van Vera von Pickartz op veel instemming rekenen.
Goedkope kleifilter naar WHO maatstaven
De jury hanteerde vier basis criteria voor hun beoordeling: breed toepasbaar, innovatief, duurzaam en de kwaliteit van de presentatie. De winnaars scoorden het hoogste op al deze onderdelen. Femmy en Nathalie ontwikkelden een prototype voor een drinkwaterfilter op basis van zogeheten diatomeeënaarde: een in overvloed voorradige, zichzelf aanvullende kleiafzetting. Met 20 gram daarvan maakten ze een vaste waterfilter die 99,9% van de E. coli bacterie uit hun testwater filterde. Een score die voldoet aan de richtlijnen van de WHO voor drinkwaterfilters. De jury benadrukte de brede inzetbaarheid en duurzaamheid van het project: “Dit zou heel veel mensen kunnen helpen.” Waarvan akte: “Eén miljard mensen op onze aarde hebben slecht toegang tot schoon drinkwater,” aldus Femmy en Nathalie na hun onderzoek.
Finale Cleantech Battle 2020 ook online
Terwijl de jury zich in beraad terugtrok stelde Martin Snijders aan de deelnemende de scholieren de vraag wat ze nu vonden van deze onverwachte vorm voor de Talent Award finale. Twan Peters en Daniëla Lukic spraken voor de instemmend knikkende groep: hoe vreemd corona alles ook maakt in deze tijd, ze waren vooral blij dat het presenteren van de projecten waar ze zo hard aan gewerkt hadden door kon gaan. Zo konden hun ideeën en oplossingen toch nog de wereld in. Dit geldt ook voor de studenten MBO, HBO en WO die op dit moment stoeien met de uitdagingen die het Cleantech Center bij hen uitzette in het kader van de jaarlijkse Cleantech Battle. De finale daarvan vindt plaats op donderdag 18 juni 2020 en zal eveneens live online te volgen zijn via de website van het Cleantech Center. Zowel de Cleantech Talent Award als de Cleantech Battle wordt mede mogelijk gemaakt door Cleantech Regio.
Challenge: studenten Saxion zien kansen voor duurzaam stadion Go Ahead Eagles
Een multidisciplinair team van zes Saxion-studenten werkte een half jaar lang aan duurzame technieken voor de tweede bouwfase van De Adelaarshorst in Deventer. Ze kwamen met een stevige lijst van ideeën op vijf gebieden: ruimtegebruik, energie, materiaal, water en transport. ‘We hebben een geweldige tijd gehad,’ zegt Wouter Wuestman, student Civiele Techniek. ‘Ik ben een enorme fan van Go Ahead Eagles. Het zou mooi zijn als ik in de nabije toekomst onze plannen verwezenlijkt zie.’
Ook associate lector Bram Entrop is erg enthousiast over het werk van de Saxion studenten. Namens het lectoraat Duurzame Leefomgeving leidde en begeleidde hij het studententeam dat in het kader van het Smart Solutions Semester (3S) aan de slag ging. De studenten hadden als studie-achtergronden: Bouwkunde, Civiele Techniek en Small Business & Retail. ‘Daardoor konden we op diverse terreinen voorstellen doen, en fraaie ontwerpen uitwerken,’ aldus Entrop. ‘Nu is het aan Go Ahead Eagles om de meest kansrijke voorstellen nader te beschouwen. We hebben afgesproken dat Saxion en Go Ahead Eagles nauw in contact met elkaar blijven.’
Namens Go Ahead Eagles was Alex Kroes inhoudelijk bij het project betrokken, dat via het Cleantech Center werd opgestart. ‘Het is voor ons nu veel duidelijker geworden hoe wij ons duurzaamheidsstreven echt handen en voeten kunnen geven,’ zegt Alex Kroes. ‘We kunnen nu een beargumenteerde keuze maken hoe we precies verder gaan. Het is ongelooflijk op hoeveel terreinen de studenten met waardevolle maatregelen zijn gekomen. Ze zijn erin geslaagd om enkele ideeën ook kwantitatief te maken. We zijn ervan overtuigd dat we ze in samenhang kunnen oppakken.’
Samenhang
Zo stelden de studenten op ruimtegebruik een keur van initiatieven voor. Het is van belang dat de gebouwen op het stadionterrein een goede doordeweekse bestemming krijgen: zowel voor de exploitatie als voor het energiegebruik is dat erg voordelig. De inplanning – en (her-)ontwerp – van skyboxen, sportschool en hotelvoorzieningen lijken daarvoor geschikte opties. Ook voor een supermarkt en een Go Ahead Eagles Museum zijn plannen bedacht en uitgewerkt.
Een fietsopslag onder de tribune is een voorstel dat onderdeel is van plannen om de mobiliteit hernieuwd en geïntegreerd aan te pakken. ‘Ik heb me vooral gericht op het mobiliteitsvraagstuk,’ vertelt Emiel Bruggink, student Civiele Techniek. ‘We hebben het niet bij theorie alleen gelaten, maar ons laten inspireren door actuele voorbeelden uit de praktijk. We hebben bezoeken gebracht aan eredivisieclubs als Heracles en FC Twente, en ook bij Ajax en Feyenoord. Dat was erg inspirerend voor ons.’
Aan transport en vervoer werd veel tijd besteed omdat het een complex samengesteld probleem is, vooral omdat De Adelaarshorst middenin een woonwijk ligt. ‘We hebben echt gekeken naar een compleet mobiliteitsplan, met aandacht voor parkeervoorzieningen. Door nieuwe ideeën van pendeldiensten vanuit P&R-locaties en openbaar vervoersregelingen voor bezitters van seizoenkaarten, kan de parkeerdruk in de wijk mogelijk worden teruggedrongen,’ Zegt Emiel.
Ecovat
Een ander in het oog springend voorstel betreft een heat pipe system, gecombineerd met een Ecovat. ‘Dit is een soort enorme thermosfles onder de grond,’ legt Wouter uit. ‘Daar kunnen we in de zomer grote hoeveelheden warmte mee opslaan, die we kunnen gebruiken voor verwarming van de gebouwen en ook voor een veldverwarmingssysteem.’
Dit is een idee waar ook Bram Entrop erg enthousiast over is. ‘Maar er moet nog veel aan worden gerekend, voordat we een systeem kunnen voorstellen dat commercieel beschikbaar is. Typisch een onderwerp waar we samen met Go Ahead Eagles verder aan kunnen werken.’
Energiewinst
Wat uit dit project vooral duidelijk wordt, is dat duurzaamheid niet een kwestie is van alleen een paar zonnecellen plaatsen op een nieuwe dakconstructie. Zo is met LED-veldverlichting een enorme, directe energiewinst te realiseren. Ook dachten de studenten na over creatieve vormen van alternatief materiaalgebruik: recyclebare drinkbekers, stoelen van suikerriet en ook: bij de verbouwing de materialen van de oude tribunes zoveel mogelijk hergebruiken. Het watergebruik kan volgens de studenten aanzienlijk duurzamer, door voor de veldbesproeiing opgevangen regenwater van de daken te gebruiken.
Cleantech Center spin in het web van duurzaamheid
Een mooi artikel van Eric Klop over onze Challenges in de Achterhoek Vacaturekrant – Achterhoek Nieuws (februari 2020).
Cleantech Center wint Pro-motor Award 2020
Het Cleantech Center heeft de Pro-motor Award 2020 gewonnen. Het ontving deze award op donderdag 6 februari uit handen van Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, tijdens de vierde editie van de Pro-motor Award in het Start-up Village in Amsterdam. Juryvoorzitter Vonhof: “Hier is sprake van een krachtige, brede samenwerking in Oost-Nederland waarin de hele kennisketen, van bedrijf tot onderwijs de handen ineenslaan. Dat is echt knap werk. De terechte winnaar van de Pro-motor Award 2020.”
De Pro-motor Award is de jaarlijkse prijs voor een ambitieuze samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven uit het Katapult-netwerk, publiek-private samenwerkingen tussen bedrijven en beroepsonderwijs. Projectleider van het Cleantech Center Martin Snijder: “Deze prijs is een enorme erkenning voor vijf jaar hard werken en voor het grote vertrouwen dat we in de regio met bedrijven, onderwijsinstellingen en studenten in elkaar hebben kunnen opbouwen.”
Kleding uit de IJssel
Het Cleantech Center werkt
via het concept van Cleantech challenges. Een heel scala aan
opleidingen, van voortgezet onderwijs tot en met universiteit, werkt in dit
project samen met bedrijven op het gebied van duurzame technologie en circulariteit.
De challenges hebben veel originele oplossingen voor vraagstukken vanuit het
mkb weten te realiseren. Zo koppelde het Cleantech Center de Zutphense ondernemer
Hanneke Siebelink aan Hogeschool Saxion. Voor haar circulaire kledinglijn
‘River Fashion’ buigen studenten zich over de vraag welk plastic uit de IJssel
geschikt is voor een textieldraad en of het mogelijk is om een menging te
creëren van deze nieuwe plastic draad met een hennep draad.
Genomineerden inspiratie voor onderwijs en
bedrijfsleven
Naast de winnaar
Cleantech Center waren de genomineerden initiatieven Betonstaal, Cybercrimineel,
Talent IT Twente en Young Professionals Community Logistiek. Al
deze genomineerden zijn zonder enige twijfel belangrijke bronnen van inspiratie
en ‘best practices’ voor heel het mbo en hbo en hun partners. De jury hoopt dat
de nominatie het juiste duwtje in de rug is om het initiatief verder uit te
bouwen. En dat specifiek de doelgroep mkb daarvan profiteert.
Finalisten Cleantech Battle 2020 bekend
De studententeams die deelnemen aan de finale van de Cleantech Battle 2020 zijn bekend. Vijf teams van Hogeschool Saxion, Aventus Apeldoorn, Universiteit Twente en Hogeschool Arnhem Nijmegen strijden met hun innovatieve ideeën op het gebied van schone technologie om de titel. De finale vindt plaats op donderdag 18 juni om 16:00 uur en is live te volgen via onze site.
Cleantech Battle
Het Cleantech Center in Zutphen organiseert dit jaar voor de zevende keer op rij de Cleantech Battle. Studententeams uit het MBO, HBO en WO in Oost-Nederland bedenken en presenteren hun oplossing voor vraagstukken op het gebied van schone technologie. Een circulaire, modulaire abri die past in het straatbeeld van de toekomst en een waterstof range-extender voor elektrische voertuigen – het zijn maar twee van de veelbelovende ideeën die dit jaar tijdens de finale worden gepitcht.
Finale live te volgen
Studenten presenteren met een korte film hun project en beantwoorden via een live verbinding vragen van de jury. Die bekijkt welk project het breedst inzetbaar, meest innovatief en duurzaam is, en houdt bovendien in de gaten of er een gezonde businesscase van te maken is. Het winnende team ontvangt een cheque van 3000 euro.
De Cleantech Battle is een initiatief van het Cleantech Center in Zutphen en wordt mede mogelijk gemaakt door de Cleantech Regio.
Webinar ‘Plastic recycling onder druk’
Donderdag 25 juni spreekt Freek Bakker, Director Value Chain Plastics bij SUEZ Nederland over plastic recycling en de dilemma’s op weg naar een circulaire economie. Deze lezing, de vierde in de serie kwartaallezingen over actuele issues met betrekking tot het thema Cleantech, vindt dit keer plaats in de vorm van een webinar. Aanmelden kan via www.cleantechcenter.nl/evenementen.
De afzet van ingezamelde en gesorteerde plastics ondervindt steeds meer moeilijkheden. Wat is nodig om de recyclingmarkt en daarmee ook de circulaire economie van plastics daadwerkelijk een stap verder te brengen? Zijn de brand owner en de consument daadwerkelijk bereid te betalen voor duurzaamheid en te kiezen voor een toekomst waarin de uitputting van fossiele grondstoffen gestopt wordt?
Paneldiscussie
Aansluitend leidt Martin Snijder (Cleantech Center en Aventus) vanuit een tijdelijk studio in de Zutphense Broodfabriek de paneldiscussie. Met aan tafel – naast Freek Bakker – twee regionale kopstukken op het gebied van plastic recycling: Michiel Westerhoff, programmamanager bij CirkelWaarde en Gerard Boschman, projectleider Innovatie bij het Polymer Science Park in Zwolle. Kortom: dé kans om al je vragen over recycling van plastic te stellen aan een kundig panel.
Bijwonen?
De 4PM-webinar ‘Plastic recycling onder druk’ vindt plaats op donderdag 25 juni om 16.00 uur. Deelname is gratis, aanmelden is verplicht.
De webinar ‘Plastic recycling onder druk’ wordt georganiseerd door het Cleantech Center in samenwerking met de Cleantech Regio.
Architect en sloper nemen ons mee naar nieuwe toekomst
Ons denken over duurzaamheid faciliteert een onveranderd destructief economisch systeem. Het kan daarom nooit een vruchtbaar antwoord zijn op de uitdagingen waar we onszelf voor geplaatst zien. Dat was de boodschap waarmee architect en circulair bouwvisionair Thomas Rau binnenkwam op de tweede 4PM van Cleantech Center en de Cleantech Regio. Een publiek van 150 mensen in een overvolle Broodfabriek te Zutphen hoorde hem de vraag stellen: ‘Duurzaamheid optimaliseert het systeem, maar is dat systeem wel de moeite van het optimaliseren waard?’
Na Rau kwam Arend van de Beek van Lagemaat Sloopwerken aan het woord. Het leek aanvankelijk een tegenstelling, de sloper versus de architect, de man van de regionale praktijk versus de visionair, maar gaandeweg de middag bleek vooral hoe hard ze elkaar en andere partijen nodig hebben om hun gedeelde idealen voor een optie op een betere toekomst te realiseren.
Materiaal heeft waarde, net als uw kinderen
Thomas Rau is de man achter initiatieven als het Madaster (een kadaster voor anorganisch materiaal) en de Universal Declaration of Material Rights. De kern van zijn betoog was dat alle bouwmateriaal waarde toegekend moet gaan krijgen in de toekomst. Met verwijzingen naar onder meer het beruchte Phoebus cartel maakte Rau inzichtelijk hoe vrijwel al het huidige denken over productie uitgaat van een verdienmodel dat afval moet opleveren om zichzelf in stand te kunnen houden. We gaan ervan uit dat materialen downgraden en uiteindelijk waardeloos worden. Dat is normaal voor ons. Zo is het nu eenmaal.
Rau stelde hier een geheel andere visie tegenover, om uiteindelijk te komen tot een andere aanpak in de bouw. ‘We moeten niet bezig zijn met climate change’, zo zei hij, ‘maar met een mind change.’ De aarde is een gesloten systeem waarin alles eindig is. Die eindigheid wordt oneindig in stand gehouden door de zon. In een dergelijk systeem is er helemaal niets, niets, dat niet waardevol is. Wij kunnen dit natuurlijke principe omarmen en toepassen in ons denken en doen. Wie niet in termen van afval denkt, heeft geen afval. Een simpele vaststelling, die desalniettemin een enorme denkomslag vraagt. Het episch centrum van die omslag is dat we over moeten stappen van verdienmodellen ten koste van, naar verdienmodellen ten gunste van, van de aarde / grondstoffen / materialen / vul maar in.
Rau presenteerde een optie op een toekomst waarin re-montabel wordt gebouwd en niet meer wordt gesloopt, waarin ieder stuk materiaal een digitale identiteit en een waarde heeft. Hij koppelde deze visie terug naar het publiek via onze kinderen, ons liefdesleven en zelfs ons seksleven. Daarmee maakte hij voelbaar hoe reëel zijn op het eerste gehoor utopische visie in wezen is. Wanneer het over die onderwerpen gaat denken we allemaal niet in verdienmodellen, downgraden of lange termijn akkoorden. Met de vraag ‘Wie blijft er bij een partner die nu belooft over veertig jaar 73% minder ontrouw te zullen zijn?’ schoof Rau resoluut de klimaatakkoorden aan de kant. Anders denken, en dan anders doen, dat was zijn heldere en bevlogen boodschap.
Circulair slopen, de praktijk anno nu
In het praktijkverhaal van Arend van de Beek dat daarop volgde werd duidelijk hoe sterk het huidige systeem in elkaar zit en waar een regionaal sloopbedrijf tegenaan loopt als het een nieuwe werk- en denkwijze wil omarmen. Rau kaartte aan hoe wij macht en verantwoordelijkheid hebben gescheiden en Van de Beek liet zien wat de effecten daarvan zijn. Een sloopbedrijf dat circulariteit als maat voor haar bedrijfsvoering wil aanhouden loopt tegen talloze uitdagingen en tegenwerkingen aan. Zo is er vooralsnog geen alternatief verdienmodel voor circulair werken. Van de Beek wees er op dat 98% van wat uit gesloopte gebouwen komt al hergebruikt wordt, maar wel met onvermijdelijk kwaliteits- en dus waardeverlies.
Uitgaan van een visie als die van Rau betekent dan ook vooral investeren en daar geen moeite mee hebben. Bovendien gaat het niet alleen om financieel investeren maar ook in betrokkenheid, kennisverspreiding. De regel- en wetgeving in de bouw is verre van toereikend voor re-montabel bouwen, of zelfs maar de-montabel bouwen, aldus Van de Beek. De overheid heeft een belangrijke taak en uitdaging om juist hier verandering in te brengen. Maar ook de bouwers, materiaal producenten, wetenschap en onderwijs hebben hun taak en verantwoordelijkheid in dit verhaal.
Tekst gaat verder na de video.
De sleutel: nieuwe samenwerkingsverbanden
Precies op dat punt diende de kern van de middag zich aan. Ook in de vragenronde die na de lezing van Van de Beek werd gehouden door Hans Bilsen van de Cleantech Regio. Daarin kwamen initiatieven met scholieren naar voren en de vraag hoe de bouwsector, waar ontegenzeglijk weerstand leeft tegen deze ideeën, mee te krijgen. Het antwoord was: een sterke overheid die zich echt en nu hard maakt voor deze initiatieven en de behoeften van de toekomst gaat faciliteren (bijvoorbeeld door arbeid en materiaal anders te gaan belasten) en een ongekende maar broodnodige samenwerking tussen betrokken partijen. En daar valt onderwijs ook onder, zeker in het kader van de denkomslag.
Wat tenslotte overbleef was de vraag hoe een nu draaiend en werkend systeem omgevormd te krijgen tot iets totaal anders, wanneer iedereen qua kennis en handelen nu nog ingesteld is op dat systeem. Hierop haalde Rau het voorbeeld van BMW aan, dat een satelliet heeft opgericht, BMW Electric, waar men anders werkt, terwijl het bestaande systeem nog doordraait. Geleidelijk kunnen dergelijke satellieten met hun nieuwe systeem het oude geheel overnemen, zonder rigoureuze impact voor de mensen in het huidige systeem. Van de Beek wees op een andere manier op deze stapsgewijze aanpak: hij raadde iedereen aan vooral te gaan doen, een eerste stap te zetten, op een klein vlak beginnen en dan uitbouwen.
‘Wat gaat u doen?’
Zoals hij met Lagemaat had ontdekt werkt zo’n eerste stap, door allerlei onverwachte consequenties, inspirerend en motiverend. Het sloopbedrijf zit sinds het inzetten op circulariteit met allerlei partijen om de tafel waar het vroeger niet eens mee in aanraking kwam. Terwijl er nog allerlei hobbels te nemen zijn, wordt de impact van hun eerste stap op dit gebied toch steeds groter en groter. Dat was dan ook de take away waar Hans Bilsen deze inspirerende tweede editie van 4PM mee afsloot, de vraag aan eenieder in het publiek om over na te denken: ‘Welke stap kunnen wij, als mens, in deze richting zetten? Waar kunnen we mee beginnen?’ En om dat dan te gaan doen.
Door Peter-Jan Vermeij
“We ontkomen straks niet aan waterstof”
In het Cleantech Center in Zutphen stelde Ad van Wijk, professor Future Energy Systems aan de TU Delft, dat we in ons dagelijks leven straks niet meer ontkomen aan het gebruik van waterstof. “Naar alle waarschijnlijkheid loopt over 5 tot 10 jaar waterstof door onze aardgasleidingen en voorziet het onze woningen van warmte. Vooral in de buitengebieden, dorpen en oude binnensteden”, aldus Van Wijk. 150 ondernemers lieten zich woensdag 28 november bijpraten over de kansen van waterstof. De uitverkochte bijeenkomst werd georganiseerd door het Cleantech Center in samenwerking met de Cleantech Regio en was de eerste van een serie kwartaallezingen over actuele Cleantech onderwerpen.
Vraag en aanbod energie
Duurzame elektriciteit uit wind en zon wordt wereldwijd steeds goedkoper, maar de opgewekte energie sluit niet altijd aan op de vraag van dat moment. Waterstof biedt de mogelijkheid om duurzaam opgewekte energie in grote hoeveelheden op te slaan en te transporteren. Hierdoor is duurzame energie altijd op het juiste tijdstip beschikbaar voor gebruikers. Ad van Wijk: “Deze groene waterstof is toepasbaar in alle vormen van vervoer, de industrie, voor het verwarmen van onze woningen en we kunnen het elektriciteitssysteem ermee balanceren. Kortom een groene waterstofeconomie komt eraan!”
Concrete kansen in de regio
Voor ondernemers in de regio Stedendriehoek verwacht Jurgen Wissink, directeur Dijkoraad, op korte termijn concrete kansen. Tijdens de bijeenkomst riep hij de aanwezige ondernemers op om samen na te denken over de vraag hoe waterstof op lokaal niveau een rol kan spelen bij de energietransitie.
Podcast: luister hier naar de lezing van Ad van Wijk.